De dood is één van de moeilijkste zaken om over na te denken. Het liefst stoppen we het ver weg en negeren we het begrip compleet.
Dit wordt naar mijn mening extra duidelijk in het tv-programma ‘Over mijn lijk‘. In dit prachtige format van BNN worden vijf jongeren gevolgd die ongeneeslijk ziek zijn en de dood letterlijk in de ogen kijken. Maar zelfs als het zo dichtbij en onoverkomelijk is, dan nog wordt het onderwerp vermeden.
Een aantal jonge mensen probeert er heel open over te zijn, maar anderen willen en kunnen er eigenlijk niet over praten. Dit was bijvoorbeeld ook zo voor Ariejanne, een jonge moeder van twee kinderen die leed aan baarmoederhalskanker. Ze kon de gedachte dat ze haar zoon en dochter moest achterlaten, niet eens verdragen, laat staan dat zij in staat was om het een en ander op papier te zetten.
Toch is het onwijs belangrijk om dit juist wel te doen. Behalve een mooie uitvaart zijn er nog zoveel moeilijke, ingewikkelde en bovenal noodzakelijke dingen die geregeld moeten worden.
1. De voogdij
Je wíl er niet eens aan denken als je je pasgeboren baby in je armen sluit, maar de vraag moet toch beantwoord worden: wie gaat voor dat prachtige wondertje zorgen als jij er niet meer bent? In Nederland is het zo dat je zelfs al voor de geboorte van je kind één of twee voogden kan aanwijzen. Feitelijk gezien nemen die de zorg van je over op het moment dat je komt te overlijden. Sinds 2014 hoeft dit niet meer vastgelegd te worden in een testament, maar kan het ook geregeld worden via een registratie in het gezagsregister.
Als je de voogdij niet vastlegt, oordeelt de rechtbank wie er voor je kinderen gaat zorgen. Dat kan een familielid zijn, maar ook een gecertificeerde instelling zoals de Kinderbescherming. Ieder persoon die de voogdij over jouw kinderen krijgt, zal ongetwijfeld alle liefde geven die hij in zich heeft, maar het is toch veel fijner als je het van tevoren al helemaal regelt?
2. Samengestelde gezinnen en de erfenis
Weinig mensen weten hoe het erfrecht in elkaar steekt op het moment dat er stiefkinderen en – ouders in het spel komen. En met inmiddels meer dan 180.000 samengestelde gezinnen op de Nederlandse teller, levert dat behoorlijk wat lastige kwesties op.
Het erfrecht is te ingewikkeld om er in deze blog diep op in te gaan, maar de basis is dat de langstlevende in principe eigenaar wordt van het complete vermogen. Kinderen hebben recht op de helft van het vermogen van de overleden ouder, maar dit komt pas vrij op het moment dat ook de tweede ouder overlijdt. Stel dat de tweede ouder ondertussen hertrouwd is, herhaalt het proces zich. Als de tweede ouder met de stiefouder in gemeenschap van goederen trouwt, mag hij het vrijgekomen kindsdeel van de eerste ouder zelfs meenemen, zonder dat hij dit aan de kinderen hoeft uit te keren.
Als van bovenstaande uitleg je brein al op hol slaat, begrijp je des te beter hoe belangrijk het is om een testament te maken. Je wil natuurlijk niet dat er na je overlijden ruzie gemaakt wordt over wie wat krijgt of dat je vermogen in verkeerde handen terecht komt. En zo weet je meteen zeker dat je kinderen goed achterblijven na je dood.
3. Uitvaartverzekering
Zelf heb ik hem al jaren, een uitvaartverzekering, maar toen ik laatst aan vriendlief vroeg wanneer hij er een ging afsluiten, haalde hij knorrig zijn schouders op. Daar wilde hij nog helemaal niet aan denken. Dat zou namelijk de goden verzoeken zijn.
Alhoewel ik zijn reactie heel goed begreep, was ik het er toch niet helemaal mee eens. Hij hoeft het bedrag namelijk niet op te brengen zodra hij komt te overlijden en ik wel. Een begrafenis kost al snel 5000 euro en dat is een hoop geld om in één keer op tafel te leggen. Wanneer je voor een verzekering kiest, kan je niet alleen zelf alvast ‘sparen’, maar ook direct een deel van je wensen vastleggen.
Praat erover
Praten over de dood wordt nooit eenvoudig, maar bovenstaande punten laten zien hoe belangrijk het wel degelijk is. Wil je het graag met je kinderen bespreken, maar weet je niet hoe? Lees dan deze mooie blog van Marca. Zij geeft handvatten om het gesprek net iets makkelijker te maken.